29ko Krak-a

1929, DEPRESIO HAUNDIA
Hona hemen 1929 ko Wall Street-eko krisiari buruzko irudi eta bideo lagungarriak.
1920.hamarkada zoriontsuan, Ameriketako Estatu Batuetako ekonomiak gorakada itzela euki eban. Lehen Mundu Gerran garaile irten zan AEB eta honek ekonomikoki eragin positiboa euki eban industrian, kanpo merkataritzan eta batez be, burtsan. Akzioak erostea inbertitzeko era zihurra zan garai hartan, banketxeek diru laguntzak era errazean ematen ebezan eta kale erdian be, burtsan jokatzea posiblea zan, kreditu eta prestamoak eskuratzeko aukera ugari egozalako.
Happy Twenties delakoaren bukaera laster etorriko zan, hain zuzen be, 1929ko Urriaren 24an, "eguen beltzan" deitutakoan. Konfidantza galdu zan bapateko kolpe gogorrean eta herritarrek euren inbertsioak egun bakarrean galdu ebezan, sekulako krisiari hasiera emonez.
Gaur egun be, antzeko berriak irakurri leikeguz egunero eta egia esateko, gaurko krisia 29koarekin konpara leikegu.

Laburpen bideoa euskeraz

“La cuna de Halicarnaso”

Dokumentala erderaz

“Happy 20s” Dokumentala ingelesez(koloreztatua)

“1930.hamarkada” dokumentala ingelesez (koloreztatuta)

Errusiako Iraultza

ERRUSIAKO IRAULTZA ETA SESB

1917an Errusia Lehen Munduko Gerratik erretiratu egin zala ikasi dogu, baina zergaitik?

Errusian Tsarrak agintzen eban era guztiz autoritario eta totalitarioan. Erdi Aroko sistema feudala bizirik mantentzen zan bitartean, errusiarren gehiengoa (nekazariak) pobrezian bizi zan, eta horrez gain, Gerra Haundian soldaduak eta lurralde asko galtzen egozan .

Egoera kaotiko honetan agertuko zaigu Marxismoaren ideologiaren itzelezko indartzea, boltxebikeak eta gaian landuko dogun moduan, Lenin jarriko da Nikolas II.aren ordez Errusiako agintari moduan.
Partidu Komunista jarriko da gobernuan, eta SESB-ren sorrera ikusiko dogu laster. Lenin-ek, Sobietetan antolatutako gobernua jarri gura dau Errusian, eta proletalgoaren diktadura antolatuko gurako dau.

Iraultzaren dokumentalak berton ikusi daikezuez:

Errusiako Iraultza kolorean

         1-"Askatasuna eta itxaropena"   

La Revolución Rusa (Capítulo 2) - Miedo y paranoia from Marcelo Lara on Vimeo.
            

2-"Beldurra eta paranoia"

Stalinek eta Trotsky-k Leninen kargua hartu nahiko dabe ideologo nagusia hil ostean, baina zoritxarrez lehenengoak lortu eban. Stalinen garaian diktaduraren antzekoa izan zan gobernu latza ikusiko dogu, opozizioa eta kontrako ideiak dituztenen artean purgak edo garbiketak eginaz.

 

Gerra Handia ulertzeko eta bizitako sentipenak barneratu ahal izateko, ezinbestekoak dira argazkiak eta irudiak ikustea. Hildakoen eta soldaduen aurpegiek informazio asko ematen digute eta hona hemen irudi sorta hau: